Στον πυρήνα των Δημοσίων Σχέσεων .

Αυτό το άρθρο – συνέντευξη ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην επιστήμη των Δημοσίων Σχέσεων και δίνει μία καινούργια διάσταση .
Ίσως σας σοκάρει , ίσως και να σας τρομάξει !
Κες και κοι , καλώς ήλθατε στον κόσμο των Δημοσίων Σχέσεων .
- Κε Παπατριανταφύλλου , τι βρίσκεται στον πυρήνα των Δημοσίων Σχέσεων ;
Η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς .
- Δηλαδή πως σκέφτεται ένας άνθρωπος ;
Τι συμβαίνει πίσω από τις δραστηριότητες του . Με ποιόν τρόπο καταλήγει σε αποφάσεις και γιατί ;
- Πως στηρίζεται αυτό ;
Οι Δημόσιες Σχέσεις έχουν «πατέρα» τον δημοσιογράφο Άιβη Λή , ο οποίος έφερε σε συννενόηση διοίκηση και εργαζόμενους για πρώτη φορά το 1903 περίπου στην Αμερική, με θαυμάσια αποτελέσματα . Ο Άιβη Λή όμως είναι ο «πατέρας» του επαγγέλματος των Δημοσίων Σχέσεων , δηλαδή ο πρακτικός πατέρας . Θεωρητικός πατέρας είναι ο ψυχίατρος Έντουαρντ Μπερνάις ( φωτογραφίες , ο E. Bernays σε τρείς διαφορετικές δεκαετίες της ζωής του ) , ανηψιός του Φρόιντ .
- Ποιά η συμβολή του Μπερνάις στην επιστήμη των Δημοσίων Σχέσεων ;
Ο Μπερνάις υποστήριξε με σθένος πως είναι ο ιδρυτής των Δημοσίων Σχέσεων , όπως ο ίδιος έλεγε της καινούργιας αυτής κοινωνικής επιστήμης .Με κλινικά πειράματα του , τα οποία εφάρμοσε σε πειραματικό επίπεδο σε καμπάνιες επικοινωνίας , απέδειξε πως υπάρχει συγκεκριμένη επικοινωνιακή μεθοδολογία σύμφωνα με την οποία επηρρεάζεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος , επιτυγχάνεται αλλαγή τρόπου σκέψης και παράγεται συγκεκριμένη συμπεριφορά από τους ανθρώπους .
- Σοκαριστικό .
Για να δοκιμάσει στην πράξη τη θεωρία του περί της εγκεφαλικής λειτουργίας ( και συνεπώς του εγκεφαλικού ελέγχου ) επέλεξε ένα συγκεκριμένο κοινό για το οποίο έβαλε στόχο να το μεταστρέψει υπέρ του καπνίσματος για τις επικοινωνιακές ανάγκες μίας καπνοβιομηχανίας . Το κατάφερε σχεδόν σε απόλυτο βαθμό .
- Αυτή η δράση δεν παραβαίνει όλα τα δεδομένα της ανθρώπινης προσωπικότητας ;
Οπωσδήποτε . Η επιστήμη όμως δεν μπορεί να παράγει έργο εάν δεν πειραματιστεί .
Η μεθοδολογία του Μπερνάις ήταν βασισμένη στην ιατρική επιστήμη , παρόλο πως πρόκειται για καμπάνια επικοινωνιακή .
Όπως ο γιατρός εξετάζει τον ασθενή για να διαπιστώσει από τι πάσχει,
ο επικοινωνιολόγος ( Μπερνάις ) πραγματοποίησε ποιοτική έρευνα ( δηλαδή εξέταση ) , στο επιλεγμένο κοινό του .
Όπως ο γιατρός αναλύει τις εξετάσεις , ο Μπερνάις ανέλυσε τα ευρήματα της έρευνας του ( κάτω από ποιές συνθήκες θα κάπνιζε το κοινό που είχε επιλέξει ) .
Όπως ο γιατρός δίνει θεραπεία , ο Μπερνάις έδωσε την κατάλληλη επικοινωνιακή στρατηγική ώστε να παράξει αλλαγή στον τρόπο σκέψης και συνεπώς αλλαγή στη συμπεριφορά των ανθρώπων .
- Μπορείτε να μας αναφέρετε τι ακριβώς έκανε ;
Ήταν ο εμπνευστής του Δελτίου Τύπου . Πέτυχε τη δημοσιότητα και όχι διαφήμιση . Με το Δελτίο Τύπου τα Μέσα Ενημέρωσης ανακοινώνουν τις ειδήσεις σου , χωρίς να τα έχεις πληρώσει . Συνεπώς η κοινωνία επηρρεάζεται άμεσα .
Είναι ο πρώτος επιστήμονας που συνέλαβε την ένοια των Opinion Leader – των διαμορφωτών της κοινής γνώμης . Η έρευνα του έδειξε πως το κοινό του θα κάπνιζε εάν έβλεπε να καπνίζουν άνθρωποι που θαυμάζει ………….. Έτσι κατανόησε ο Μπερνάις την επιρροή των ισχυρών της κοινωνίας .
Σύμφωνα με τον Σκότ Κούτλιπ τον καθηγητή που εισήγαγε τις Δημόσιες Σχέσεις στην εκπαίδευση , ο Μπερνάις δημιούργησε μία θαυμάσια επιστήμη .
- Η συνέχεια ποιά ήταν ;
Ο Μπερνάις οραματίστηκε η επιστήμη αυτή να βοηθήσει την κοινωνία . Όμως ολιγαρχικά καθεστώτα , οικειοποιήθηκαν την επιστημονική τεχνική του και χρησιμοποίησαν τη δύναμη της μεταβολής της συμπεριφοράς των ανθρώπων , για να τους ελέγχουν και να τους χειραγωγούν .Mάλιστα η πρακτική τους πήρε τεράστιες διαστάσεις και για να πετυχαίνει με ακρίβεια τους σκοπούς της , επιστράτευσε επιστήμονες από διάφορους χώρους : Ψυχιατρική – ψυχανάλυση – κοινωνιολογία – ανθρωπολογία – ιστορικούς ………. Ο Μπερνάις ονόμασε την νέα του επιστήμη προπαγάνδα και αργότερα την ονομασία αυτή κράτησαν και τα ολογαρχικά καθεστώτα , δίνοντας από τότε αρνητική έννοια στον όρο .
Η βασική πολεμική πρακτική της προπαγάνδας , βασίστηκε στην Παυλώφια θεωρία ( από το γνωστό πείραμα του Παυλώφ με το σκυλί ) ο οποίος Παυλώφ ήταν ανηψιός του Μπερνάις .
Στο βιβλίο του Creating Corpotate Soul « Δημιουργώντας την ψυχή των επιχειρήσεων», ο καθηγητής της Ιστορίας Ρόναλντ Μάρκαρντ αναφέρει πως ο Μπερνάις είχε δηλώσει :
«Οταν γύρισα στις ΗΠΑ (από τα μέτωπα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου) αποφάσισα ότι, αφού η προπαγάνδα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στον πόλεμο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην ειρήνη. Επειδή όμως οι Γερμανοί αμαύρωσαν τη λέξη προπαγάνδα… προσπάθησα να βρω άλλες λέξεις και κατέληξα στο “Συμβουλές Δημοσίων Σχέσεων”».
- Όλα αυτά τα στοιχεία από πότε είναι γνωστά ;
Η θεωρία του Μπερνάις είναι γνωστή απο τη δεκαετία του 1920 . Προσφάτως δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία από το ιστορικό του αρχείο το οποίο άνοιξε το 2010 .
Ο Μπερνάις δεν φανταζόταν πως θα μπορούσε η θεωρία και η τεχνική του να χρησιμοποιηθούν από καθεστώτα με σκοπό τον έλεγχο των κοινωνιών .
- Παρατηρώ συσχετισμό της αρχικής έννοιας της προπαγάνδας με τις Δημόσιες Σχέσεις ;
Όσον αφορά την κλοπή των τεχνικών των Δημοσίων Σχέσων απο την Προπαγάνδα Ναι .
Σε κανένα όμως σημείο δεν ταυτίζονται .
Ο Μπερνάις διακύρηξε πως καμία επικοινωνιακή πρακτική δεν πρέπει να μπαίνει πάνω απο το κοινωνικό συμφέρον .
Οι Δημόσιες Σχέσεις , ΝΑΙ κατανοούν πλήρως τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων και τις μεθόδους αλλαγής αυτού .
Η εφαρμογή όμως των Δημοσίων Σχέσεων γίνεται πάντα και μόνο με επίκεντρο την Ηθική και τις αξίες .
Οδηγούν την επιχείρηση στον εξανθρωπισμό και την ασταμάτητη συνεργασία με την κοινωνία .
Ποτέ τη δύναμη των Δημοσίων Σχέσεων δεν τη χρησιμοποιούμε για εμπορικά και ανταγωνιστικά οφέλη .
Βέβαια δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε πως ο Μπερνάις ονόμασε αρχικά Προπαγάνδα την τεχνική του και μάλιστα έγραψε και το ομώνυμο βιβλίο το 1928 , αναφέροντας χαρακτηριστικά πως η Προπαγάνδα όπου εφαρμόζεται είναι η πραγματική αλλά αόρατη κυβέρνηση η οποία αποφασίζει για όλα .
Η συνέχεια της επιστήμης των Δημοσίων Σχέσεων , εδραίωσε την Ηθική στη δράση της και «αφόρισε» κάθε προπαγανδιστική μεθοδολογία ώς ακραία και ενάντια στην ανθρώπινη προσωπικότητα και υπόσταση .
Άλλωστε οι Κώδικες δεοντολογίας των δημοσίων Σχέσεων είναι έργα ανεκτίμιτης ηθικής αξίας με κυριότερο κώδικα δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων , τον Κώδικα των Αθηνών , του 1965 .